Hướng Dẫn Cách Chăm Sóc Heo Con Mới Sinh

Chăm sóc heo con sau khi sinh là giai đoạn quan trọng quyết định sự phát triển và tỷ lệ sống của đàn. Heo con non yếu, dễ mắc bệnh nên cần được chăm sóc đúng cách. Người nuôi cần thực hiện các biện pháp như cho bú sữa đầu, giữ ấm, bổ sung sắt, tập ăn và cai sữa hợp lý để đảm bảo đàn heo con tăng trưởng tốt.

Đảm bảo heo con bú sữa đầu trong 24 giờ sau sinh

Sữa đầu là nguồn dưỡng chất thiết yếu đối với heo con trong ngày đầu tiên sau khi chào đời. Loại sữa này chứa nhiều kháng thể tự nhiên, giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ heo con khỏi các bệnh truyền nhiễm ngay từ những ngày đầu đời.

Không chỉ cung cấp năng lượng giúp giữ ấm, sữa non còn kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Nếu không được bú sữa đầu đúng thời điểm, heo con có thể bị suy yếu, chậm phát triển và dễ mắc bệnh.

Cách cho heo con bú sữa đầu đúng cách:

• Ngay sau khi sinh, cần hướng dẫn heo con tìm đúng đầu vú mẹ. Nếu heo con quá yếu, có thể hỗ trợ bằng cách đặt miệng heo vào đầu vú một cách nhẹ nhàng.
• Đảm bảo toàn bộ heo con trong đàn đều được bú sữa non trong vòng 24 giờ đầu để tránh tình trạng heo yếu không tiếp cận được nguồn sữa.
• Trong quá trình chăm sóc heo con, nếu heo mẹ có quá nhiều con và không đủ đầu vú, nên tách bớt những con yếu để nuôi bằng sữa công thức dành riêng cho heo con.

Cố định đầu vú

Khi chăm sóc heo con, bà con nên quan sát những cá thể khỏe mạnh thường chiếm được đầu vú nhiều sữa hơn, khiến những con yếu bị đẩy ra ngoài và có nguy cơ suy dinh dưỡng. Việc cố định đầu vú giúp tất cả heo con có cơ hội bú sữa đồng đều, hạn chế tình trạng chênh lệch trọng lượng trong đàn.

Phương pháp cố định đầu vú:

• Quan sát từng con để phân chia đầu vú hợp lý, ưu tiên cho heo con yếu bú vú có lượng sữa dồi dào.
• Chia heo con thành hai nhóm (heo khỏe và heo yếu) rồi luân phiên cho bú để đảm bảo tất cả đều nhận đủ dinh dưỡng.
• Nếu cần, có thể buộc nhẹ một số con heo khỏe để tạo điều kiện cho heo yếu bú đủ sữa.

Giữ vệ sinh chuồng trại

Khử trùng chuồng trại trước khi heo đẻ: 

• Trước khi heo nái sinh sản, cần tiến hành tổng vệ sinh và khử trùng toàn bộ khu vực chuồng để loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn.
• Dùng vôi bột hoặc thuốc sát trùng chuyên dụng để rắc và phun lên sàn, tường chuồng, máng ăn, máng uống. Nên để chuồng trại khô ráo khoảng 3–5 ngày trước khi đưa heo nái vào.
• Nếu sử dụng dung dịch khử khuẩn, cần chọn các loại an toàn, không gây kích ứng da và hô hấp cho heo con.

Duy trì nhiệt độ ổn định trong chuồng: 

• Nhiệt độ phù hợp giúp heo con không bị lạnh, tránh bệnh tiêu chảy và viêm phổi.
• Tuần đầu tiên sau khi sinh, nhiệt độ chuồng nên duy trì trong khoảng 30–32°C. Từ tuần thứ hai trở đi, có thể giảm dần xuống 27–28°C.
• Nếu trời lạnh, cần sử dụng đèn sưởi hồng ngoại hoặc tấm sưởi để giữ ấm cho heo con.

Lót nền chuồng bằng vật liệu phù hợp: Nền chuồng phải được lót bằng rơm sạch, thảm mềm hoặc thảm cao su để giữ ấm cho heo con và tránh bị tổn thương chân.

Dọn dẹp và khử trùng chuồng trại hằng ngày: 

• Quét dọn phân, nước tiểu và thức ăn thừa ít nhất 2 lần/ngày để giữ chuồng luôn sạch sẽ, khô ráo.
• Sử dụng vôi bột hoặc dung dịch sát trùng pha loãng để khử trùng khu vực nền và các góc khuất trong chuồng.
• Định kỳ thay mới máng ăn, máng uống để tránh tình trạng tích tụ vi khuẩn gây bệnh đường ruột.

Kiểm soát độ ẩm và không khí trong chuồng: 

• Độ ẩm lý tưởng trong chuồng heo con là 65–75%. Nếu độ ẩm quá cao, heo dễ bị nhiễm nấm và bệnh về hô hấp.
• Cần có hệ thống thông gió hợp lý để đảm bảo không khí trong chuồng luôn thông thoáng, tránh tình trạng ẩm thấp.

Nhốt riêng heo con trong 3-4 ngày đầu sau sinh

Nhốt riêng heo con trong khu vực nhỏ hơn trong vài ngày đầu giúp hạn chế nguy cơ bị heo mẹ đè chết, đồng thời tạo điều kiện theo dõi sát sao tình trạng bú sữa và sức khỏe của từng con.

Lợi ích của việc nhốt riêng:

Tránh bị đè chết

• Heo mẹ có kích thước lớn và thường không để ý khi nằm xuống, có thể vô tình đè lên heo con khiến chúng bị thương hoặc tử vong.
• Khi nhốt riêng, người nuôi có thể kiểm soát số lần cho bú, sau đó đặt heo con vào khu vực riêng an toàn hơn.

Kiểm soát việc bú sữa, đảm bảo dinh dưỡng

• Trong đàn, những con heo khỏe mạnh thường tranh giành đầu vú nhiều sữa hơn, khiến những con yếu không được bú đủ.
• Khi nhốt riêng, người nuôi có thể hỗ trợ heo con bú đúng cách, đảm bảo tất cả đều nhận đủ sữa mẹ, đặc biệt là sữa đầu chứa kháng thể quan trọng.

Duy trì nhiệt độ ổn định

• Heo con rất dễ bị lạnh, nhất là vào ban đêm. Nhốt riêng giúp tạo một khu vực nhỏ hơn, dễ kiểm soát nhiệt độ hơn bằng đèn sưởi hoặc thảm giữ nhiệt.
• Nếu không có khu vực nhốt riêng, có thể làm chuồng úm nhỏ bằng thùng gỗ hoặc nhựa, có rơm lót để giữ ấm cho heo con.

Dễ dàng theo dõi sức khỏe và phát hiện bệnh sớm

• Khi được tách riêng, heo con sẽ được theo dõi kỹ hơn, dễ dàng phát hiện các dấu hiệu bệnh như tiêu chảy, sốt, nhiễm khuẩn rốn, suy dinh dưỡng để can thiệp kịp thời.
• Nếu phát hiện heo con có dấu hiệu mệt mỏi, ít bú, da nhợt nhạt, cần kiểm tra ngay để tránh nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm.

Bổ sung sắt cho heo con

Sắt đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phát triển của heo con, đặc biệt trong giai đoạn đầu đời. Khi mới sinh, heo con chỉ có khoảng 40–50 mg sắt trong cơ thể, trong khi nhu cầu trong 3 tuần đầu có thể lên đến 200–250 mg.

Nếu không được bổ sung kịp thời, heo con có thể bị thiếu máu, ảnh hưởng tăng trưởng và làm giảm khả năng đề kháng.

Dấu hiệu nhận biết thiếu sắt ở heo con:

• Heo con chậm lớn, da nhợt nhạt, niêm mạc mắt trắng.
• Dễ mắc các bệnh về tiêu hóa, tiêu chảy kéo dài.
• Yếu ớt, ít hoạt động, dễ nhiễm bệnh, tỷ lệ tử vong cao.

Có ba phương pháp bổ sung sắt phổ biến: tiêm sắt, trộn vào thức ăn hoặc pha vào nước uống. Trong đó, tiêm sắt là phương pháp hiệu quả nhất, giúp heo con hấp thu tốt và tránh các bệnh do thiếu sắt.

Tiêm sắt cho heo con:

• Thời điểm tiêm: Mũi đầu tiên vào ngày thứ 3 sau khi sinh, mũi thứ hai vào ngày thứ 10 để duy trì lượng sắt ổn định.
• Liều lượng: Mỗi lần tiêm khoảng 1ml (tương đương 100–200 mg sắt), có thể điều chỉnh tùy theo giống và tình trạng sức khỏe của heo con.
• Vị trí tiêm: Tiêm vào bắp đùi hoặc vùng cổ để sắt hấp thu nhanh.
• Lưu ý: Sử dụng kim tiêm sạch, sát trùng vị trí tiêm để tránh nhiễm trùng.

Ngoài tiêm, có thể bổ sung sắt theo cách khác:

• Hòa tan sắt sulfate vào nước uống cho heo con.
• Trộn sắt vào thức ăn khởi động (starter feed).
• Bôi sắt vào núm vú heo mẹ để heo con hấp thu khi bú.

Tập ăn cho heo con

Việc tập ăn sớm là một bước quan trọng trong quá trình chăm sóc heo con. Tập ăn giúp heo con làm quen với thức ăn ngoài sữa mẹ, hỗ trợ phát triển nhanh và khỏe mạnh. Nếu chỉ dựa vào sữa mẹ, heo con có thể thiếu dinh dưỡng trong giai đoạn tăng trưởng nhanh.

Ngoài ra, tập ăn sớm còn giúp quá trình cai sữa diễn ra thuận lợi hơn, giảm căng thẳng khi chuyển sang chế độ ăn mới.

Thời điểm thích hợp để tập ăn:

• Heo con có thể bắt đầu tập ăn từ 7–10 ngày tuổi.
• Đến ngày 21–25, cần tăng dần lượng thức ăn ngoài sữa mẹ để chuẩn bị cai sữa.

Cách tập ăn hiệu quả:

Lựa chọn thức ăn phù hợp:

• Nên dùng thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo bột ngô, cám gạo trộn sữa hoặc thức ăn viên dành riêng cho heo con.
• Thức ăn cần được nghiền nhỏ, mịn để phù hợp với hệ tiêu hóa còn non yếu.

Cách cho ăn:

• Ban đầu, chỉ nên cho heo con nếm thử một ít thức ăn trên nền chuồng hoặc máng ăn nông.
• Đặt thức ăn ở nơi dễ tiếp cận, tránh để xa khiến heo con không tìm thấy.
• Không ép heo con ăn mà để chúng làm quen tự nhiên.
• Tăng lượng thức ăn theo thời gian: Từ ngày 7–14, chỉ cho ăn một lượng nhỏ, từ ngày 15 trở đi có thể tăng dần. Khi đã quen, có thể cho ăn tự do nhưng vẫn phải kiểm soát khẩu phần.

Cai sữa cho heo con

Thời điểm thích hợp để cai sữa là khi heo con đạt 21–28 ngày tuổi, tùy vào giống và điều kiện chăn nuôi. Một số trang trại có thể áp dụng cai sữa sớm (18–20 ngày) nhằm tăng hiệu quả nuôi, nhưng cần chế độ dinh dưỡng đặc biệt để tránh suy dinh dưỡng.

Các yếu tố cần cân nhắc trước khi cai sữa:

• Trọng lượng heo con: Nên đạt khoảng 6–7 kg trước khi cai sữa để đảm bảo sức khỏe tốt.
• Khả năng tiêu thụ thức ăn ngoài: Nếu heo con chưa quen với thức ăn cứng, cần trì hoãn việc cai sữa thêm vài ngày.
• Tình trạng sức khỏe của đàn: Nếu có dấu hiệu yếu ớt, còi cọc, cần theo dõi thêm trước khi tách mẹ.

Cách cai sữa đúng kỹ thuật:

• Giảm dần tần suất bú mẹ: Không nên tách đột ngột để tránh gây căng thẳng cho cả heo mẹ và heo con. Bắt đầu từ tuần thứ 3, giảm dần số lần bú mỗi ngày.
• Tăng dần lượng thức ăn thay thế: Cung cấp thức ăn khởi động giàu dinh dưỡng, đảm bảo khẩu phần đủ protein, vitamin và khoáng chất.
• Tách mẹ từng bước: Ban đầu, chỉ cách ly heo con với mẹ trong vài giờ/ngày, sau đó tăng dần thời gian cho đến khi heo con hoàn toàn cai sữa.

Kiểm soát môi trường sống sau cai sữa:

• Đảm bảo nhiệt độ chuồng nuôi ổn định (25–28°C).
• Hạn chế tiếng ồn và tránh thay đổi môi trường đột ngột.
• Bổ sung men tiêu hóa giúp hệ tiêu hóa heo con thích nghi với chế độ ăn mới.

Những sai lầm cần tránh:

• Cai sữa quá sớm khi heo con chưa đạt trọng lượng tối ưu → dễ suy dinh dưỡng.
• Tách mẹ đột ngột → heo con căng thẳng, biếng ăn, ảnh hưởng tăng trưởng.
• Không điều chỉnh thức ăn kịp thời → heo con dễ bị tiêu chảy.

Kết luận

Việc chăm sóc heo con đúng cách ngay từ những ngày đầu đời đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe, tăng trưởng và giảm tỷ lệ hao hụt của đàn. Từ việc cho bú sữa đầu, tiêm bổ sung sắt, tập ăn đến cai sữa đều cần thực hiện đúng kỹ thuật để giúp heo con phát triển khỏe mạnh.

Áp dụng các biện pháp khoa học và theo dõi sát sao sẽ giúp người nuôi nâng cao hiệu quả chăn nuôi, tối ưu lợi nhuận và đảm bảo chất lượng đàn heo.

——————————————

Hơn  20 năm  hình  thành  và  phát  triển  ALL  WAYS  tự  hào là thành viên của MEBIPHA, MEBI GROUP

CÔNG TY TNHH ALL WAYS – Sản phẩm thuốc thú y dẫn đầu hiệu quả kinh tế.

Hotline: 0982.672.372

Facebook: https://www.facebook.com/allways.asia

Website: https://allways.asia/

Địa chỉ VP: 965/36/9A Quang Trung, P.14, Q. Gò Vấp, Tp. HCM