Ký sinh trùng máu trên gà (hay còn gọi là bệnh sốt rét) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây thiếu máu, giảm tăng trọng, giảm đẻ và làm suy giảm miễn dịch, dẫn đến tỷ lệ chết cao. Cùng ALL WAYS tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng trị bệnh hiệu quả.
Nguyên nhân gây bệnh ký sinh trùng máu trên gà
Bệnh ký sinh trùng máu trên gà chủ yếu do một loại đơn bào thuộc chi Leucocytozoon, cụ thể là loài Leucocytozoon caulleryi, xâm nhập và ký sinh trong máu gia cầm.
Con đường lây truyền chính của mầm bệnh là qua vết đốt của muỗi hoặc các loại côn trùng hút máu, khi chúng tiếp xúc với gà hoặc các loài gia cầm khác.
Sau khi xâm nhập vào cơ thể qua đường máu, ký sinh trùng phát triển bên trong hồng cầu và bạch cầu. Chúng sinh sản vô tính nhanh chóng, dẫn đến việc phá hủy tế bào máu.
Từ đó, ký sinh trùng lan rộng đến các cơ quan nội tạng như gan, phổi, tim,… gây tổn thương nghiêm trọng và xuất hiện nhiều biểu hiện lâm sàng nguy hiểm, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và khả năng sinh trưởng của gà.
Triệu chứng bệnh ký sinh trùng máu trên gà
Thời gian ủ bệnh của ký sinh trùng máu trên gà dao động từ 7 đến 12 ngày, tùy thuộc vào chủng Leucocytozoon gây bệnh, mức độ nhiễm ký sinh trùng cũng như thể trạng của vật nuôi.
Trong giai đoạn phát bệnh, gà thường xuất hiện một loạt các triệu chứng điển hình như:
- Sốt cao, tăng nhu cầu uống nước, tiêu chảy với phân có màu xanh vàng hoặc xanh trắng.
- Gà run rẩy, có biểu hiện rét, đi lại loạng choạng, mào và tích nhợt nhạt hoặc trắng bệch, miệng tiết nhiều dịch nhầy, xù lông và nhanh chóng suy kiệt về thể trạng.
- Biểu hiện khó thở, rụt cổ, thường tách đàn, bỏ ăn, và cuối cùng là chết.
- Giai đoạn đầu bệnh thường gây tử vong vào ban đêm, sau đó có thể xảy ra cả ban ngày. Gà chết thường có hiện tượng hộc máu ở miệng, mũi, mào tích thâm đen do rối loạn đông máu.
- Đối với gà đẻ, sản lượng trứng suy giảm đột ngột hoặc ngừng đẻ hoàn toàn. Trứng có kích thước nhỏ bất thường, vỏ trứng mỏng dễ vỡ hoặc quá dày.
Bệnh tích điển hình của bệnh ký sinh trùng máu trên gà
Khi mổ khám gà mắc bệnh ký sinh trùng máu, có thể quan sát thấy nhiều tổn thương đặc trưng tại các cơ quan nội tạng và mô mềm. Các bệnh tích thường gặp bao gồm:
- Thể trạng gầy yếu, trên da, đặc biệt là vùng ngực và chân, xuất hiện nhiều vết đốt do côn trùng gây tụ máu.
- Có hiện tượng xuất huyết ở nhiều cơ quan nội tạng như gan, tụy, thận, buồng trứng… với các vết xuất huyết chấm tròn nhỏ.
- Cơ ngực, cơ đùi, dưới da, chân và cánh xuất hiện xuất huyết lấm tấm, dễ nhận thấy khi bóc tách mô.
- Máu loãng, có biểu hiện khó đông hoặc không đông, phản ánh tình trạng rối loạn huyết học do ký sinh trùng phá hủy hồng cầu.
- Phổi xuất huyết, trong xoang bụng có thể thấy tụ máu, gây cản trở hô hấp.
- Gan và lách bị sưng to, nhu mô mủn nát, dễ vỡ khi cắt.
- Ruột chứa nhiều phân màu xanh lá cây, phản ánh tình trạng tiêu hóa rối loạn do bệnh tiến triển lâu ngày.
- Trường hợp bệnh kéo dài, có thể phát hiện nang bào ký sinh màu trắng như hạt gạo rải rác tại tụy – dấu hiệu đặc trưng cho sự xâm nhập và sinh sản mạnh của ký sinh trùng.
Phòng bệnh ký sinh trùng máu trên gà
Để phòng ngừa hiệu quả bệnh ký sinh trùng máu trên gà, người chăn nuôi cần tập trung vào việc kiểm soát môi trường sống, cắt đứt nguồn lây truyền và tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi.
Việc giữ gìn vệ sinh chuồng trại là yếu tố then chốt. Nên tránh xây dựng chuồng ở những khu vực thấp trũng, dễ ngập nước – môi trường lý tưởng cho muỗi và côn trùng phát triển.
Cần thường xuyên phát quang cây cỏ, bụi rậm xung quanh khu vực chăn nuôi để tạo sự thông thoáng và hạn chế nơi trú ẩn của ký chủ trung gian truyền bệnh.
Đồng thời, nên thực hiện tiêu độc khử trùng định kỳ bằng các dung dịch sát khuẩn chuyên dụng như ALL CID WSP với liều lượng 100g pha trong 20 lít nước để tiêu diệt mầm bệnh còn sót lại trong môi trường.
Việc nâng cao sức đề kháng cho đàn gà cũng rất cần thiết. Định kỳ bổ sung các sản phẩm hỗ trợ như ATP SORBITOL B12, ADE BCOMPLEX C + B12 và MEBI-BZ 4 WAY W.S giúp tăng cường khả năng miễn dịch và hạn chế nguy cơ bùng phát bệnh khi có mầm bệnh xâm nhập.
Trong trường hợp phát hiện gà nhiễm bệnh, cần nhanh chóng cách ly khỏi đàn để tránh lây lan. Việc quản lý tốt những cá thể mắc bệnh sẽ giúp bảo vệ đàn khỏe, hạn chế thiệt hại và duy trì hiệu quả chăn nuôi.
Phác đồ điều trị bệnh ký sinh trùng máu trên gà
Điều trị bệnh ký sinh trùng máu trên gà cần kết hợp giữa thuốc đặc trị diệt mầm bệnh và các loại thuốc hỗ trợ nhằm hạ sốt, tăng sức đề kháng và phục hồi sức khỏe cho đàn gà. Dưới đây là hai phác đồ điều trị hiệu quả, được áp dụng phổ biến trong chăn nuôi:
Phác đồ 1:
- Buổi sáng: Sử dụng MONOCOX WSP trộn vào thức ăn, liều 1g/30–40kg thể trọng. Kết hợp ACETYL-C pha nước uống với liều 1g/2 lít để hạ sốt.
- Buổi chiều: Bổ sung hỗn hợp MEBI-BZ 4 WAY W.S, ATP SORBITOL B12 và MEBI-ANTIBIO, pha với liều 1g/1 lít nước uống.
- Liệu trình kéo dài từ 5 đến 7 ngày.
Phác đồ 2:
- Buổi sáng: Dùng MONOCOX WSP trộn thức ăn, liều 1g/10–15kg thể trọng. Kết hợp PARA WSP hạ sốt với liều 1g/4–6kg thể trọng.
- Buổi chiều: Bổ sung AMINO PHOSPHORIC (3g/1–2 lít nước), VITAMIN C 30% (1g/2 lít nước), và MEBI-ANTIBIO (1g/2 lít nước).
- Thời gian điều trị kéo dài 5–7 ngày tùy mức độ bệnh.
Trong suốt quá trình điều trị, cần theo dõi sát tình trạng đàn gà, đảm bảo đủ nước sạch và môi trường chuồng trại luôn khô ráo, thoáng mát để hỗ trợ quá trình hồi phục tốt nhất.
Kết luận
Ký sinh trùng máu trên gà là bệnh nguy hiểm, lây lan nhanh và gây thiệt hại lớn nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc chủ động phòng bệnh bằng vệ sinh chuồng trại, kiểm soát côn trùng và tăng cường sức đề kháng cho đàn gà là giải pháp tối ưu. Khi có dấu hiệu bệnh, cần áp dụng phác đồ điều trị đúng cách để hạn chế rủi ro và bảo vệ hiệu quả đàn vật nuôi.
——————————————
Hơn 20 năm hình thành và phát triển ALL WAYS tự hào là thành viên của MEBIPHA, MEBI GROUP
CÔNG TY TNHH ALL WAYS – Sản phẩm thuốc thú y dẫn đầu hiệu quả kinh tế.
Hotline: 0982.672.372
Facebook: https://www.facebook.com/allways.asia
Website: https://allways.asia/
Địa chỉ VP: 965/36/9A Quang Trung, P.14, Q. Gò Vấp, Tp. HCM
