Dù mới bước vào mùa hè, nhưng nhiều ngày qua nền nhiệt độ đã vượt ngưỡng 40°C, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe vật nuôi. Nhiệt độ cao không chỉ khiến gia súc gia cầm dễ bị bệnh mà còn làm tăng nguy cơ bùng phát dịch. Dự báo từ Cục Khí tượng Thủy văn cho thấy thời tiết thời gian tới sẽ còn tiếp tục nắng nóng gay gắt, diễn biến phức tạp. Vì vậy, người chăn nuôi cần chủ động thực hiện các biện pháp chống nóng cho gia súc gia cầm nhằm hạn chế thiệt hại.
Đối Với Heo
Việc thiết kế chuồng nuôi cần ưu tiên hướng Đông Nam để tận dụng gió mát và tránh nắng chiều gay gắt. Bên trong chuồng cần bố trí hệ thống thông gió hiệu quả, lắp quạt ở tầm thấp để tạo luồng khí đối lưu. Xung quanh chuồng nên trồng cây xanh, treo phên che nắng, và lắp đặt hệ thống phun nước lên mái nhằm giảm bức xạ nhiệt.
Ngoài ra, nên trang bị hệ thống nước uống tự động giúp vật nuôi dễ dàng tiếp cận nguồn nước sạch, mát trong suốt cả ngày, đặc biệt quan trọng trong điều kiện nắng nóng kéo dài. Hệ thống này không chỉ giảm công lao động mà còn hạn chế tình trạng cạn nước hoặc ô nhiễm nước uống, góp phần tăng hiệu quả trong công tác chống nóng cho gia súc gia cầm.
Vệ sinh chuồng sạch sẽ mỗi ngày, thu gom phân vào hố chứa để hạn chế sinh nhiệt từ chất thải. Mật độ nuôi cũng cần được kiểm soát: heo nái nên có diện tích chuồng từ 3–6 m²/con, lợn thịt khoảng 2 m²/con.
Về dinh dưỡng, cần đảm bảo nước uống luôn sạch, mát và đầy đủ. Khẩu phần ăn nên được bổ sung thêm các chất như B-complex, Vitamin C, chất điện giải và men tiêu hóa để tăng sức đề kháng.
Đồng thời, tuân thủ nghiêm ngặt lịch tiêm phòng các bệnh nguy hiểm như phó thương hàn, dịch tả, tụ huyết trùng và viêm phổi do Mycoplasma spp nhằm nâng cao khả năng miễn dịch cho đàn heo.
Những con heo có biểu hiện bệnh cần được cách ly để theo dõi điều trị, đặc biệt chú trọng đến lợn nái mang thai và đàn con theo mẹ. Định kỳ tiêu độc, khử trùng toàn bộ khu vực chăn nuôi để hạn chế nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Đối Với Trâu, Bò, Dê
Khu vực chuồng trại cần bố trí ở nơi thông thoáng, cao ráo, có mái che chống nắng và hàng cây xanh tạo bóng mát tự nhiên xung quanh. Chuồng nuôi cần được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày, thu gom và xử lý phân bằng phương pháp ủ sinh học để hạn chế phát sinh nhiệt và mùi hôi.
Đối với trâu, bò thịt, cần đảm bảo mật độ nuôi hợp lý (5–6 m²/con), cho uống đủ nước mát và sạch. Khẩu phần ăn mỗi ngày nên cung cấp từ 30–35 kg thức ăn thô xanh, 0,5–1 kg thức ăn tinh, kết hợp bổ sung 20–30 g muối ăn và Vitamin C để tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ chống stress nhiệt.
Đặc biệt với bò sữa, nhu cầu nước uống rất cao do sản lượng sữa phụ thuộc trực tiếp vào lượng nước nạp vào cơ thể. Trung bình, một con bò sữa cần 30–40 lít nước/ngày, có thể cao hơn vào những ngày nắng nóng hoặc khi năng suất sữa cao. Do đó, nên lắp đặt hệ thống nước uống tự do (nipple drinker hoặc máng nước tự chảy) để bò tiếp cận nước bất kỳ lúc nào. Nước uống phải đảm bảo sạch, mát, không bị nhiễm bẩn hoặc phèn.
Ngoài ra, cần thiết kế chuồng trại có hệ thống phun mưa hoặc phun sương làm mát, đặc biệt vào buổi trưa và đầu giờ chiều, giúp bò hạ thân nhiệt hiệu quả. Tắm chải cho bò 1–2 lần/ngày cũng là biện pháp hữu hiệu để tránh sốc nhiệt.
Đối với bò mang thai và bê con, cần bố trí khu nuôi riêng biệt, thoáng mát và yên tĩnh để giảm căng thẳng. Đồng thời tăng cường chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng và theo dõi sức khỏe thường xuyên.
Việc phòng chống ký sinh trùng ngoài da như ve, mòng cần được thực hiện định kỳ bằng các biện pháp xịt thuốc, vệ sinh nền chuồng và khu vực chăn thả. Đồng thời, áp dụng các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học, tiêu độc khử trùng chuồng trại định kỳ để hạn chế lây lan mầm bệnh.
Đối Với Gia Cầm
Với chuồng nuôi kín có hệ thống làm mát cơ học, cần đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, có máy phát điện dự phòng để tránh tình trạng mất điện đột ngột gây stress nhiệt cho gia cầm. Nhiệt độ trong chuồng có thể giảm 5–7°C so với bên ngoài nếu hệ thống hoạt động đúng công suất.
Với chuồng thông thoáng tự nhiên, hướng chuồng Đông Nam. Lắp phên che nắng, phun nước mái vào thời điểm nắng gắt. Che chắn hướng nắng bằng lưới đen, và lắp đặt hệ thống phun nước trên mái tránh bức xạ nhiệt trực tiếp vào chuồng.
Thời gian cho ăn nên chuyển sang sáng sớm, sau đó treo máng lên để hạn chế nhiệt độ tăng trong chuồng. Đệm lót sinh học không nên quá dày để tránh sinh nhiệt. Mật độ nuôi cần giảm theo trọng lượng: gà con úm từ 50–60 con/m²; gà từ 0,5–1 kg khoảng 8–12 con/m²; gà lớn 2–3 kg từ 3–5 con/m².
Vào ngày nắng nóng đỉnh điểm, nên thả gà ra vườn hoặc khu vực có bóng cây để hạ nhiệt. Khẩu phần ăn giảm năng lượng, đặc biệt với gà đẻ để tránh quá béo, dễ bị đột tử do sốc nhiệt.
Tăng sức đề kháng bằng việc bổ sung Vitamin C, B-complex, điện giải, men tiêu hóa. Đồng thời, duy trì lịch tiêm vắc-xin phòng bệnh Newcastle, tụ huyết trùng, cúm gia cầm, dịch tả vịt… Những con gà yếu, có dấu hiệu bệnh cần cách ly, theo dõi đặc biệt.
Tiêu độc khử trùng chuồng trại định kỳ, đảm bảo các nguyên tắc chăn nuôi an toàn sinh học nhằm phòng ngừa hiệu quả các bệnh truyền nhiễm.
Giải Pháp Phòng Chống Nóng Cho Gia Súc Gia Cầm Hiệu Quả
Cách ly và hạ nhiệt nhanh cho vật nuôi
- Khi vật nuôi có dấu hiệu stress nhiệt – biểu hiện thường gặp trong mùa nắng nóng, đặc biệt ở các vùng chăn nuôi chưa áp dụng tốt biện pháp chống nóng cho gia súc gia cầm – cần nhanh chóng đưa chúng đến nơi thoáng mát, có bóng râm hoặc được trang bị hệ thống làm mát hiệu quả.
- Phun nước mát lên thân thể (đối với trâu, bò) kết hợp quạt gió nhẹ để tăng cường đối lưu nhiệt. Với gia cầm, nên áp dụng phun sương gián tiếp, tránh làm ướt toàn thân để không gây sốc nhiệt.
- Tuyệt đối không dội nước lạnh đột ngột khi vật nuôi đang trong tình trạng stress nhiệt nặng, vì có thể gây phản ứng sốc nguy hiểm.
Bù nước và điện giải
- Cung cấp nước uống sạch, mát và dễ tiếp cận.
- Bổ sung điện giải qua đường uống bằng các chế phẩm như MEBI-BZ 4 WAY W.S, VITAMIN C 30% để phục hồi cân bằng nội môi và tăng sức đề kháng.
- Trong trường hợp mất nước nặng (vật nuôi vật vã, da khô, niêm nhợt): có thể truyền tĩnh mạch hoặc tiêm dưới da (áp dụng cho trâu, bò, lợn) theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.
Tăng cường miễn dịch và hỗ trợ chuyển hóa
- Cho uống hỗn hợp vitamin và khoáng chất như ADE BCOMPLEX C + B12, VITAMIN C 30%, giúp ổn định hệ thần kinh, tăng cường sức đề kháng và chống oxy hóa.
- Bổ sung men tiêu hóa và acid hữu cơ như MEBI-BZ 4 WAYS W.S để ổn định hệ vi sinh đường ruột, đặc biệt hiệu quả trong nuôi heo và gia cầm.
- Đối với gia cầm đẻ, bò sữa: nên bổ sung thêm khoáng vi lượng, canxi và photpho như CANXI ONE S nhằm hỗ trợ phòng ngừa các rối loạn chuyển hóa trong thời điểm nhiệt độ cao.
Theo dõi sát và xử lý biến chứng
- Theo dõi các chỉ số lâm sàng như: thân nhiệt, nhịp thở, màu sắc da và màng nhầy sau 1–2 giờ áp dụng biện pháp hạ nhiệt.
- Nếu vật nuôi vẫn có dấu hiệu sốt cao, tiêu chảy, bỏ ăn, có thể sử dụng thêm thuốc hạ sốt chuyên dụng như ACETYL-C theo liều chỉ định.
- Cách ly triệt để cá thể bị nặng, không vận chuyển, không phối giống và không tiêm phòng vắc-xin trong giai đoạn hồi phục để tránh tạo thêm áp lực sinh lý lên cơ thể.
Kết Luận
Hy vọng những giải pháp chống nóng cho gia súc gia cầm trên sẽ giúp người chăn nuôi bảo vệ đàn vật nuôi một cách hiệu quả trong mùa hè khắc nghiệt. Hãy luôn theo dõi thời tiết và chủ động các biện pháp phù hợp để đảm bảo sức khỏe cho vật nuôi và hiệu quả kinh tế bền vững.
——————————————
Hơn 20 năm hình thành và phát triển ALL WAYS tự hào là thành viên của MEBIPHA, MEBI GROUP
CÔNG TY TNHH ALL WAYS – Sản phẩm thuốc thú y dẫn đầu hiệu quả kinh tế.
Hotline: 0982.672.372
Facebook: https://www.facebook.com/allways.asia
Website: https://allways.asia/
Địa chỉ VP: 965/36/9A Quang Trung, P.14, Q. Gò Vấp, Tp. HCM
