Heo con chết lưu là một vấn đề phổ biến trong chăn nuôi heo, ảnh hưởng lớn đến năng suất và lợi nhuận của các trang trại. Tỷ lệ heo con chết lưu cần được kiểm soát ở mức 3-5% tổng số heo con sinh ra. Nguyên nhân heo con chết lưu có thể chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân truyền nhiễm và nguyên nhân không truyền nhiễm.
Nguyên Nhân Heo Con Chết Lưu
Nguyên Nhân Truyền Nhiễm
Các bệnh truyền nhiễm là nguyên nhân chính gây ra tình trạng heo con chết lưu. Các bệnh thường gặp bao gồm:
Bệnh Xoắn khuẩn do Leptospira pomona: Đây là một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến gan và thận của heo mẹ, dẫn đến thai chết lưu. Khi bị nhiễm, heo mẹ có thể xuất hiện triệu chứng sốt cao, vàng da và giảm năng suất sinh sản. Sự lan truyền của vi khuẩn này trong đàn heo có thể gây ra thiệt hại kinh tế lớn cho người chăn nuôi.
Bệnh Tai xanh PRRS: Là một bệnh do virus gây ra, làm suy yếu hệ miễn dịch của heo và gây ra các vấn đề về sinh sản. Heo mẹ bị nhiễm PRRS thường có triệu chứng sốt, chán ăn, giảm cân và sẩy thai. Virus PRRS còn làm heo con sinh ra yếu, dễ bị bệnh và có tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng đàn heo.
Bệnh khô thai do Parvovirus: Loại virus này tấn công heo mẹ, làm heo con chết trong thai kỳ hoặc sinh ra yếu. Heo mẹ có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, nhưng sự hiện diện của virus trong cơ thể làm tổn thương phôi thai, dẫn đến khô thai hoặc thai chết lưu. Parvovirus dễ lây lan trong đàn, đặc biệt là qua tiếp xúc trực tiếp và môi trường nhiễm bẩn.
Bệnh dịch tả: Là bệnh do virus gây ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe heo mẹ và thai nhi. Heo mẹ bị nhiễm dịch tả thường có triệu chứng sốt cao, tiêu chảy, mất nước và suy yếu nhanh chóng. Virus dịch tả lây lan nhanh chóng trong đàn, gây ra tỷ lệ tử vong cao ở heo con và heo trưởng thành, làm giảm đáng kể năng suất chăn nuôi
Bệnh Giả dại: Virus này gây ra các triệu chứng thần kinh, ảnh hưởng đến heo mẹ và làm tăng tỷ lệ thai chết lưu. Heo mẹ bị nhiễm bệnh giả dại có thể biểu hiện các triệu chứng như co giật, mất thăng bằng và sẩy thai. Virus giả dại lây lan qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, gây ra thiệt hại lớn về kinh tế và sức khỏe đàn heo.
Nguyên Nhân Không Truyền Nhiễm
Nếu không phải do các bệnh truyền nhiễm, heo con chết lưu thường liên quan đến các yếu tố sau:
Do giống: Heo nái thuần chủng thường có tỷ lệ heo con chết lưu cao hơn do yếu tố di truyền và khả năng thích nghi với môi trường không tốt bằng các giống heo lai. Điều này đặc biệt quan trọng khi chọn giống để nuôi, nhằm giảm thiểu rủi ro chết lưu.
Kích thước ổ đẻ quá lớn: Khi số lượng heo con trong một lứa quá nhiều, như trên 10 con, tỷ lệ chết lưu thường tăng lên do không đủ không gian và dinh dưỡng cho mỗi con. Điều này dẫn đến cạnh tranh gay gắt và khả năng sống sót giảm.
Nái đẻ quá già: Heo nái già (lứa đẻ cao trên 8) hoặc quá mập thường gặp khó khăn trong quá trình sinh nở do cơ thể không còn linh hoạt và sức khỏe không còn tốt. Điều này làm tăng tỷ lệ thai chết lưu do heo con không thể sinh ra kịp thời hoặc gặp biến chứng trong quá trình đẻ.
Nái kém vận động: Thiếu hoạt động cơ bắp làm quá trình sinh nở khó khăn hơn, do tử cung không đủ sức co bóp mạnh mẽ để đẩy heo con ra ngoài. Việc heo nái được vận động đầy đủ giúp cải thiện cơ bắp và hệ thống sinh sản, giảm thiểu nguy cơ chết lưu.
Tử cung co thắt kém: Thường do nồng độ canxi trong khẩu phần ăn của heo mẹ thấp, dẫn đến tử cung không co bóp mạnh mẽ. Đảm bảo cung cấp đầy đủ canxi và các khoáng chất cần thiết trong khẩu phần ăn giúp tăng cường sức mạnh của tử cung, giảm tỷ lệ thai chết lưu.
Thức ăn nhiễm độc tố: Thức ăn bị nhiễm nấm mốc hoặc độc tố trong thời gian dài cũng làm tăng nguy cơ thai chết lưu do ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của heo mẹ và thai nhi. Kiểm tra và đảm bảo chất lượng thức ăn luôn sạch sẽ và không bị nhiễm bẩn là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe đàn heo.
Các Kiểu Heo Con Chết Lưu
Heo con chết lưu có thể xảy ra ở ba giai đoạn:
Chết trước sinh: Heo con chết lưu xảy ra vài ngày trước khi sinh, không có dấu hiệu của khí phổi. Điều này thường do các vấn đề về sức khỏe của heo mẹ, nhiễm trùng, hoặc các yếu tố môi trường không thuận lợi. Việc phát hiện heo con chết trước sinh có thể thấy qua các dấu hiệu như không có chuyển động thai, heo mẹ có dấu hiệu sẩy thai hoặc bị stress.
Chết trong khi sinh: Heo con chết lưu trong quá trình sinh, không có dấu hiệu của khí phổi. Đây thường là kết quả của các biến chứng trong quá trình đẻ, như khó sinh, tử cung co thắt yếu, hoặc kẹt heo con. Quá trình sinh gặp khó khăn có thể làm heo con bị ngạt thở, không thể tiếp xúc với không khí bên ngoài để hít thở lần đầu tiên.
Chết sau sinh: Heo con chết lưu mặc dù có dấu hiệu hít thở và có khí phổi nhưng chết ngay sau khi sinh. Đây có thể là hậu quả của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng không được phát hiện kịp thời, như suy dinh dưỡng, dị tật bẩm sinh, hoặc nhiễm trùng sau khi sinh.
Các nguyên nhân cụ thể gây thai chết lưu bao gồm:
Ngạt thở: Do thiếu oxy trong quá trình sinh.
Hạ đường huyết: Mức đường trong máu thấp làm heo con yếu đi.
Hạ thân nhiệt: Heo con không thể duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định.
Thai yếu: Do heo mẹ thiếu dinh dưỡng hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
Heo nái yếu: Heo nái không đủ sức khỏe để chăm sóc heo con.
Biện Pháp Giảm Tỷ Lệ Heo Con Chết Lưu
Để giảm tỷ lệ heo con chết lưu, người chăn nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:
Quản Lý Nái Đẻ
Hạn chế tuổi đẻ của đàn nái: Để giảm thiểu nguy cơ heo con chết lưu, cần hạn chế việc để heo nái quá già sinh sản. Heo nái già thường gặp nhiều vấn đề sức khỏe và khó khăn trong quá trình sinh nở, làm tăng tỷ lệ heo con chết lưu. Quản lý tuổi đẻ của đàn nái là một biện pháp quan trọng để đảm bảo hiệu quả sinh sản cao nhất.
Kiểm tra tình trạng heo nái: Đảm bảo heo nái khỏe mạnh trước và trong thời kỳ mang thai là một yếu tố then chốt để ngăn ngừa heo con chết lưu. Điều này bao gồm việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, cung cấp dinh dưỡng hợp lý và đảm bảo heo nái không bị nhiễm bệnh hoặc gặp stress trong suốt thai kỳ.
Kiểm tra môi trường chuồng lợn đẻ: Môi trường chuồng trại đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ heo con chết lưu. Chuồng trại phải sạch sẽ, thoáng mát và đủ ánh sáng để tạo điều kiện tốt nhất cho heo mẹ và heo con. Kiểm tra và duy trì nhiệt độ, độ ẩm và vệ sinh chuồng trại đều đặn giúp hạn chế các yếu tố gây hại.
Can thiệp sớm khi nái đẻ kéo dài: Nếu quá trình sinh kéo dài, cần can thiệp sớm để tránh heo con chết lưu. Sự can thiệp kịp thời của người chăn nuôi hoặc bác sĩ thú y có thể giúp giải quyết các vấn đề như khó sinh, tử cung co thắt yếu, hoặc heo con bị kẹt trong đường sinh sản, từ đó giảm tỷ lệ heo con chết lưu.
Kiểm tra chất lượng thức ăn: Đảm bảo thức ăn cho heo nái đầy đủ khoáng chất và không bị nhiễm độc tố là một biện pháp quan trọng để giảm nguy cơ heo con chết lưu. Thức ăn kém chất lượng hoặc bị nhiễm nấm mốc, độc tố có thể gây hại cho sức khỏe của heo mẹ và thai nhi, dẫn đến tình trạng thai chết lưu.
Kiểm tra bệnh ở heo nái: Thường xuyên kiểm tra và phòng bệnh cho heo nái là cách hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ heo con chết lưu. Các biện pháp phòng bệnh, tiêm phòng và điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng, virus hoặc ký sinh trùng giúp duy trì sức khỏe tốt nhất cho heo mẹ, từ đó bảo vệ sự phát triển của thai nhi và giảm thiểu tỷ lệ heo con chết lưu.
Tiêm Phòng và Dinh Dưỡng
Tiêm phòng vacxin: Phòng các bệnh truyền nhiễm cho heo nái trước khi phối giống.
Bổ sung vitamin và khoáng chất: Sử dụng các sản phẩm như MEBI-BZ 4 WAY W.S, MÊ LY, CANXI ONE S để bổ sung vitamin ADE và khoáng chất cho heo nái trong thời gian mang thai.
Tăng cường miễn dịch: Sử dụng sản phẩm ATP-SORBITOL để nâng cao sức khỏe và tăng sức giải độc cho heo nái.
Quản Lý Chuồng Trại
Chuồng trại đủ ánh sáng, sạch sẽ: Phun sát khuẩn chuồng trại định kỳ 1-2 lần/tuần bằng Iodine hoặc.
Bảo quản thức ăn sạch sẽ: Đảm bảo thức ăn không bị ôi thiu, nấm mốc, và được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Can Thiệp Khi Heo Nái Bị Chết Lưu Thai
Khi heo nái xuất hiện tình trạng chết lưu thai, cần thực hiện các biện pháp sau:
Tiêm hạ sốt và kháng viêm: Sử dụng KETOFEN INJ kết hợp với kháng sinh như CLAV-MOX LA để điều trị nhiễm khuẩn.
Bổ trợ sức khỏe: Sử dụng TĂNG LỰC NUMBER 1 INJ để hỗ trợ sức khỏe heo nái. Điều trị trong 3-5 ngày để heo nái phục hồi sức khỏe và không ảnh hưởng đến năng suất sinh sản lứa tiếp theo.
Kết Luận
Hiểu rõ nguyên nhân và biện pháp giảm tỷ lệ heo con chết lưu là điều cần thiết để tối ưu hóa năng suất chăn nuôi. Áp dụng các biện pháp quản lý, tiêm phòng và dinh dưỡng phù hợp giúp nâng cao sức khỏe cho heo nái và giảm thiểu rủi ro trong quá trình sinh nở.
——————————————
Hơn 20 năm hình thành và phát triển ALL WAYS tự hào là thành viên của MEBIPHA, MEBI GROUP
CÔNG TY TNHH ALL WAYS – Sản phẩm thuốc thú y dẫn đầu hiệu quả kinh tế.
Hotline: 0982.672.372
Facebook: https://www.facebook.com/allways.asia
Website: https://allways.asia/
Địa chỉ VP: 965/36/9A Quang Trung, P.14, Q. Gò Vấp, Tp. HCM